اوصاف یاران حضرت مهدی (عج)
اوصاف یاران حضرت مهدی (عج)
آیا یاران اصلى امام زمان(عج) عصاره تاریخاند و از میان این همه انسانهاى صالح و اولیاى الهى انتخاب آنان چگونه صورت مىگیرد، یعنى آنها داراى چه ویژگىهاى مىباشند که به این مقام برگزیده شدهاند؟!
انقلابى بزرگ و جهانى، نیازمند رهبران و مدیرانى لایق، کارکشته، وارسته و پرتوان است که هم پیروزىاش تأمین گردد و هم اهداف و برنامههاى فراگیر آن تحقق یابد. بستر زمان و تاریخ، دروازه ورودى انسانها به دانشگاه مهدوى است؛ دانشگاهى که در آن ملیّت و قومیّت، مذهب، نژاد، مقطع زمانى و... مطرح نیست؛ بلکه فراملى، قومى، نژادى و انسانى است. براین اساس قیام مهدوى، به حدى گسترده و فراگیر است که در قلمرو آن، همه ملیتها و گروهها - از گذشته تا حال و آینده - حضور دارند و حتى ملائکه الهى نیز در آن به ایفاى نقش مىپردازند.
پس از آنجایى که در میان یاران حضرت، پیامبران و اولیاى الهى (چون عیسى، یوشع، خضر، اصحاب کهف و...) و هم از اصحاب پیامبر اسلام و امیرمؤمنان«ع» (چون سلمان و مالک، ابوذر و...) حضور دارند، مىتوان گفت آنان عصاره تاریخ خواهند بود. علاوه بر آن که خود حضرت مهدى(عج) ادامه دهنده راه همه پیامبران و اوصیا و دارنده همه سنن و مواریث آنان است؛ به طور طبیعى یارانش نیز دارنده این میراث گران بها خواهند بود.
البته در مجامع روایى بر 313 یار خاص آن حضرت تاکیدات ویژهاى شده و اوصاف و خصلتهایى براى آنان شمارش شده است که نشان مىدهد واقعاً آنان انسانهاى برتر، شایسته و برگزیده هستند و توان انجام این مأموریت بزرگ الهى را دارند.
اوصاف یاران در قرآن
در قرآن، آیاتى وجود دارد که ویژگىهاى برشمرده آنها را، مىتوان بر یاران خاص حضرت مهدى(عج) تطبیق داد و در بعضى از روایات نیز، بیان شده که این آیات در مورد مهدى(عج) و اصحابش باشد؛ از جمله مىفرماید:
صلى الله علیه وسلمیا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْکافِرِینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ»[1]؛
براساس این آیه خداوند در آینده جمعیتى را براى حمایت دین بر مىانگیزد و اوصاف کسانى را که باید این رسالت بزرگ را انجام دهند، چنین شرح مىدهد:
1. آنان عاشق خدا بوده و جز به خشنودى او نمىاندیشند. هم خدا آنها را دوست دارد و هم آنان خدا را دوست دارند. صلى الله علیه وسلمیُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ»
2. در برابر مؤمنان خاضع و فروتن هستند. صلى الله علیه وسلمأَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ»
3. در برابر ستمکاران قدرتمند هستند. «أَعِزَّةٍ عَلَى الْکافِرِینَ»
4. جهاد در راه خدا برنامه همیشگى آنهاست. «یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ»
5. ثابت قدم بوده و از ملامت کنندگان باکى ندارند. «وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ»
در پایان مىفرماید: «به دست آوردن این امتیازات (علاوه بر کوشش شخصى)، مرهون فضل الهى است که به هر کس شایسته باشد، داده مىشود. «ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ».
در روایتى از امام صادق«ع» اوصافى براى یاران حضرت مهدى بیان شده که با اوصاف مذکور در آیه هماهنگ است.[2]
به طور کلى مىتوان اوصاف، و ویژگىهاى یاران خاص حضرت را در روایات چنین شمارش کرد.
اوصاف یاران در حدیث
شناخت عمیق نسبت به خدا؛ امام صادق«ع» مىفرماید: «در قلوب آنان (یاران مهدى)، نسبت به ذات خدا شکى نیست» [3]
و «آنان به وحدانیت خداوند آن چنان که حق وحدانیت اوست، اعتقاد دارند»[4]
معرفت امام زمان(عج)؛ امام سجاد«ع» مىفرماید: «آنان کسانىاند که به امامت مهدى(عج) اعتقاد دارند»[5]
اخلاص؛امام جواد«ع» فرمود: «هنگامى که براى مهدى، 313 تن از اهل اخلاص جمع شد، خداوند امر او را ظاهر خواهد کرد» [6]
اطاعت و فرمانبرى؛ امام صادق«ع» مىفرماید: «اطاعت آنان از امام، بیشتر از فرمانبرى کنیز در برابر مولایش است» [7]
استقامت؛ آن حضرت هم چنین فرمود: «... گویا قلبهاى آنان مانند تکههاى آهن است... محکمتر از سنگ است»
[8]جان نثارى؛ از امام صادق«ع» نقل شده است: «آنان پروانه وار شمع وجود امام را در میان گرفته و او را با جانشان محافظت مىکنند (یحفون به)» [9]
برخوردارى از تأییدات الهى؛امام على«ع» فرمود: «... خداوند مردى (مهدى) را در آخرالزمان مىانگیزاند... او را به ملائکهاش تأیید کرده و انصارش را حفظ خواهد نمود» [10]
شهادتطلبى؛ امام صادق«ع» فرمود: «یاران مهدى، آرزو مىکنند که در راه خدا به شهادت برسند»[11]
صبر و بردبارى؛امام على«ع» مىفرماید: «یاران مهدى، گروهىاند که به خاطر صبر و بردبارى در راه خدا، بر او منت نمىگذارند و از این که جان خویش را تقدیم حضرت حق مىکنند، به خود نمىبالند و تکبر نمىکنند» [12]
شیران روز و زاهدان شب؛ امام صادق«ع» فرمود: «گویا من نظر مىکنم به قائم و اصحاب او در نجف و کوفه، سجدهها به پیشانىهاى آنها اثر گذاشته است؛ شیران در روز و راهبان در شباند...» [13]
همدلى؛امام على«ع» فرمود: «ایشان یکدل و هماهنگ هستند» [14]
خواستار برکت؛ از امام صادق«ع» آمده است: «آنان بر فراز اسبهاى خود دست بر زین امام مىکشند و تبرک مىجویند» [15]
عبادت الهى؛ امام صادق«ع» فرمود: «در دل شب، از خشیت خداوند، نالههایى دارند مانند ناله مادران پسر مرده» و «شبها را با عبادت به صبح مىرسانند و روزها را با روزه به پایان مىبرند»[16] شجاعت؛مام على«ع» مىفرماید: «همه شیرانىاند که از بیشهها خارج شدهاند و اگر اراده کنند کوهها را از جا بر مىکنند» همان.
علم و بصیرت؛ امام على«ع» مىفرماید: «پس گروهى در آن فتنهها صیقلى مىشوند، مانند صیقل دادن آهنگر، شمشیر را. دیدههاى آنان به نور قرآن جلا داده و تفسیر در گوشهایشان جا گرفته است. در شب جام حکمت را به آنها مىنوشانند، بعد از این که در بامداد هم نوشیده باشند»[17]
حق یاورى؛ امام صادق«ع» مىفرماید: «خداوند به وسیله آنها، امام حق را یارى مىکند»[18]
حکمت نورانى؛ از امام صادق«ع» نقل شده است: «گویى دلهاى آنان مشعل نورانى است (کان قلوبهم القنادیل)»[19]
با توجه به این روایات، روشن مىشود که یاران حضرت مهدى(عج)، داراى چنان ویژگىها و اوصاف برتر و کم نظیرى هستند که به حق در این مقام و موقعیت قرار گرفتهاند و بدین جهت نقش مهمى در پیروزى آن قیام جهانى خواهند داشت.
[1] . مائده (5)، آیه 54..
[2] . ( بحارالانوار، ج 52، ص 308)
[3] . همان، ص 317..
[4] . بشارة الاسلام، ص 220..
[5] . کمال الدین، ح 1، باب 31، ح 2..
[6]. همان، ح2، ص 378-377..
[7] . بحارالانوار، ج 52، ص 308..
[8] همان، ص 307، ح 82..
[9] . همان، ص 308..
[10] . همان، ص 280،ح 6..
[11] . همان، ص 307، ح 82..
[12] . یوم الخلاص، ص 224..
[13] . بحارالانوار، ج 52، ص 386..
[14] . یوم الخلاص، ص 224..
[15] . بحارالانوار، ج 52، ص 308..
[16] . یوم الخلاص، ص 224..
[17] بحارالانوار، ج 52، ص 334، ح 64..
[18] . همان، ص 308..
[19] . همان..