تعریف ازدواج از دیدگاه اسلام + قسمت اول

تعریف ازدواج از دیدگاه اسلام + قسمت اول

زوج در لغت به معنای هر یک از دو همسر مرد و زن ( نرینه و مادینه) و از حیوانات که با هم جفت هستند و آمیزش جنسی نموده اند گفته می شود و همچنین به هر دو جفتی، چه در مزواجت و یا در غیر آن مثل جفت کفش و نعلین و نیز به هر دو چیزی که شبیه یا مانند باشند خواه شباهتی یکسان و یا نا همسان باشد باز هم زوج گویند.

به گزارش ساجده،  ازدواج مرحله ی مهمی از تشکیل خانواده است که بیش از همه ی مراسم و رویدادهای زندگی انسان در جنبه های متعدد فردی و زیستی و اجتماعی ، امری جهانی و از نظر هدف ثابت و پایدار است. این فرآیند عبارت است ازکنش متقابل مردو زنی که برخی شرایط قانونی را تحقق بخشیده اند . ازدواج  بین فرهنگ و طبیعت تعادل برقرار می کند و از نوعی تقدس برخوردار است و در مقایسه با سایر روابط انسانی ، تمامیتی بی نظیر دارد . بدین معنا که ابعاد زیستی، اقتصادی ، عاطفی، روانی  و اجتماعی زندگی را پوشش می دهد. [1]

تعالیم اسلام نیز بر نکات فوق در ازدواج تأکید دارد، هر چند برخی را بیشتر مورد توجه قرار می دهد. اسلام ازدواج را قراردادی با شرایط ویژه می داند. [2] و نسبت به ملل و ادیان دیگر، برای مسلمانان در ازدواج شرایط بیشتری مقرر کرده است. هر چند ازدواج سایر فرهنگ ها را در ظرف و قالب خود به رسمیت می شناسد . در این رابطه می توان به مواردی اشاره کرد که اولیای دین b به شدت با کسانی که به افرادی از فرهنگ های دیگر نسبت زنا می دانند برخورد کرده و ازدواج آنها را به رسمیت می شناختند، هر چند بر خلاف شرایط ازدواج در اسلام صورت گرفته باشد. [3]

نکته ی دوم ، استحکام این قرار داد است :

در قرآن ازدواج به عنوان « پیمانی محکم» یاد شده است: «  وَ أَخَذْنَ مِنکم مِّیثَاقاً غَلِیظاً »[4] مهر را از شما در مقابل عقد زوجیت و عهد محکم از شما گرفته اند. و جملاتی که در عقد ازدواج و هم زمان با آن از سوی یک طرف گفته می شود و طرف مقابل نیز آن را می پذیرد، نشان از استواری این پیوند دارد. برخی از این جملات از متن قرآن گرفته شده و بر این استوار است که زن و مرد باید به صورت مناسب و مطلوب به زندگی مشترک خویش ادامه دهند و در صورتی که بخواهند از هم جدا شوند باید با احسان و نیکی به یکدیگر همراه باشد.

در عین حال پیمان زناشوئی محکم ترین قرار داد اجتماعی است که می توان آن را ناشی از دوستی شدید و رحمت متقابل بین زن و شوهر دانست که قرآن به آن اشاره کرده است : «  وَ مِنْ ءَایاَتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِّتَسکُنُوا إِلَیْهَا وَ جَعَلَ بَیْنَکم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فى ذَلِک لاَیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ » [5] و از نشانه های او این است که همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودت و رحمت قرار داده و در این نشانه هایی است برای گروهی که تفکر می کنند.

 این دوستی ، قوی ترین امری است که فرد بر آن اعتماد کرده والدین، خواهر و برادر و همه خانواده را رها می نماید و راضی می شود با فردی که نسبت خونی با او ندارد، زندگی کند و در سختی و آسایش با او شریک باشد از نشانه های مهم خداوند در خلقت انسان ، جذبه روان شناختی در وجود مرد و زن است که می پذیرند از نزدیکان جدا شوند و فرد نا آشنایی را به همسری برگزینند تا مایه ی آرامش یکدیگر شوند و رابطه دوستانه ی آنها از هر رابطه ی دیگر عمیق تر گردد. به نظر می رسد، زن و مرد تنها در صورت اطمینان به عمق این رابطه و گوارا بودن زندگی مشترک ، به ازدواج رضایت می دهند. این پیمان فطری ، بسیار محکم و امری ورای ارضای جنسی است و اطمینان زن و مرد به یکدیگر بیش از اطمینان افراد به هم در هر رابطه دیگر انسانی است. این امور باعث می شود ازدواج به پیمانی محکم تبدیل می شود.[6]

 

حاکمیت اصل زوجیت در نظام آفرینش و یکتائی پروردگار :

   یکی از معجزات عالی قرآن، بیان قانون زوجیت در همه چیز است، گیاهان ، انسان ها ، و آن چه که مردم در آن زمان نمی دانستند و امروز می دانند . در عصر نزول قرآن، مردم با زوجیت در نخل خرما آشنا بودند. [7]  اما امروز مشخص شده که در تمام کائنات ( اعم از جامد، نامی، و حیوان ) اصل زوجیت ( از طریق مرکب بودن هر چیزی از جوهر و عرض و یا ماده وصورت ) وجود دارد. از ریزترین مواد این عالم گرفته تا درشت ترین آن.

  در سرتاسر جهان خلقت، امر ازدواج مطابق نظم و حساب خاص و شرایط دقیق انجام می گیرد[8] و این حقیقتی است که خداوند در چند جای قرآن بیان فرموده است: «سبْحَانَ الَّذِى خَلَقَ الأَزْوَاجَ کلَّهَا مِمَّا تُنبِت الأَرْض وَ مِنْ أَنفُسِهِمْ وَ مِمَّا لا یَعْلَمُون  »[9] پاک و منزه است خدائیکه همه ی ممکنات عالم را جفت آفریده چه از نباتات و چه از نفوس شر و دیگر مخلوقات که از آن آگاه نیستند .

 

« وَ مِن کلّ‏ِ شىْ‏ءٍ خَلَقْنَا زَوْجَینِ لَعَلَّکمْ تَذَکَّرُونَ  »[10] از هر چیزی دو نوع بیافریدیم تا مگر متذکر حکمت خدا شوید.

 

کلمه ی « شیء: چیز» در آیه ی مورد نظر گواه این مطلب است که در تمامی مراتب ماده ( حتی در آن قسمت هم که قابل تجزیه نباشد)، قانون زوجیت حکمفرماست . زوج بودن میلیاردها موجود، حتی عناصر مرده ی جهان، و قانون بقاء نسل به وسیله ی تلقیح یا جفت گیری در همه ی موجودات زنده ی عالم، از نباتات تا حیوانات و از حشرات تا انسانها ، نشانگر وجود آفریدگاری حکیم و توانا است.

بارور شدن گیاهان و شگفتیهای بهت آور، تکثیر گلها و نباتات، تولید مثل در جانوران و مراسم ازدواج در پرندگان و حشرات و بالاخره همسر گزینی، ارضاء شهوت جنسی، یک سرشتی زن و مرد، پیدایش شور وهیجان جنسی ، آرام بخشی زناشوئی ، عشق و رأفت همسری، به کمال رسی دو انسان در سایه ی ازدواج، دگر مسائل بهت انگیز زندگی، همه نکات دقیق و شگفتی است که بر وجود خالقی دانا دلالت دارد. [11]

 

 قرآن می فرماید: « إِنَّا خَلَقْنَاکم مِّن ذَکَرٍ وَ أُنثى » [12] ای مردم ما همه ی شما را از مرد و زنی آفریدیم.

 و در جای دیگر می فرماید: « وَ الَّذِى خَلَقَ الأَزْوَاجَ کلَّهَا »[13] و آن خدائی که همه ی موجودات عالم را جفت آفریده.

خداوند انسان را به گونه ای آفریده که بدون همسر، ناقص است، انسان هر چه از نظر علم و ایمان و فضائل اخلاقی بالا برود، تا همسر اختیار نکند، به کمال مطلوب نمی رسد (چه زن و چه مرد)، هیچ چیز دیگر جای ازدواج و تشکیل خانواده را نمی گیرد. جنس مذکر و مؤنث به یکدیگر نیازمندند، هم از نظر روحی و هم از نظر جسمی، و هر کدام به تنهایی ناقصند، و هنگامی که درکنار هم قرار گرفتند، همدیگر را کامل می کنند، این قانون نظام آفرینش است و بر کل هستی حاکم می باشد. [14]

   هدف از یادآوری زوجیت در تمام اشیاء جهان، در ایاتی که از آن یاد شده ، انسان را متذکر این معنا می کند که « فرد » مطلق که هیچ نوع ترکیبی در آن نیست، فقط خداست، ( او خالق جهان و یکتای بی همتاست) زیرا دو گانگی از ویژگی های مخلوقات است

 

---

2 . محمدرضا، سالاری فر، خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی و دانشگاه ها، بهار 1385، ص 17.

3 . محمد حسن، نجفی، جواهر الکلام، ج 29، تهران، انتشارات اسلامیه، چاپ چهارم، 1381 ،ه ش، ص 5- 8.

4 . محمدرضا، سالاری فر، خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی، ص 17.

1 . نساء ( 4 )، 21.

2 . روم ( 30)، 21.

1 . محمدرضا، سالاری فر، خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی، ص 18.

2 . محسن، قرائتی، تفسیر نور ( سوره ی یس / 36)، تهران،  مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ یازدهم، 1386 ، ج 9، ص 540.

3 . محسن، کتابچی، آیین زندگی از دیدگاه امام رضا، مشهد ، نشر الف ، چاپ دوم، 1381، ص 39  .

4 . یس (  36 )، 36.

5 . ذاریات ( 51  )، 49.

1 . سید جمال الدین، حجازی، ازدواج در نظام آفرینش،بی جا، انتشارات میقات، بی تا،  ص 16.

2 . حجرات ( 49  )، 13.

3 . زخرف ( 43  )، 12.

4 . علی اکبر، مظاهری، جوانان و انتخاب همسر، بی جا، انتشارات پارسیان، چاپ بیست و هفتم، 1386 ، ص 13.

 

زهرا محمدی / دانشنامه سطح 2 حوزه

انتهای پیام/